Trombosit, Özellikleri ve Faydaları

Trombosit

Trombosit, kanın pulcuklanmasını ve pıhtılaşmasını sağlayan hücrelerdir. Başka bir anlamda kanama sırasında kanın pıhtılaşmasını sağlamaktadır. Trombosit denilen hücre renksiz yapılara sahip olup kırmızı ve beyaz kan hücrelerinden oluşmaktadır. Bu hücrenin yaşam süresi 7-11 gün arasındadır. Trombosit sayılarını kan tahlili yaparak saptanmaktadır. Trombositin normal bir kişide değer aralığı her mikro litrede yani litrenin milyonda birininde 250.000-400.000 arasında bir değer hesaplanmaktadır. Trombosit sayısı kişiden kişiye farklılık ve göstermektedir. Aynı kişide de zamanla değişkenlik göstermektedir. Trombosit düşüklüğü kanamayı oluştururken, trombosit fazlalığı damarlarda dolaşan kanın pıhtılaşmasını hızlandırmaktadır. Trombositin çoğalmasıyla karaciğer görevlidir. Görev süresi biten trombosit sağlayan hücreler dalak tarafından ayrıştırılmaktadır. Trombositin vücuttaki görevi kanamayı durdurması, damarın yaralanması ve zedelenmesini önlemek ve kan akışını yavaşlatmaktır. Çalışma şekli ise vücutta kanama olan bölgeye oluşunca trombositler birbirlerine ve kanama olan bölgeye yapışarak o bölgede duvar oluşturarak kanamayı önlemektedir. Yaralı olan damar üzerinde trombosit hücreleri şişerek damarda bulunan yırtığı komple kapatarak kanamayı önlerler.

Trombosit Düşüklüğü Nasıl Oluşur ve Belirtileri Nelerdir?

Trombosit düşüklüğü, 175.000'den düşük olan trombosit sayıları için kullanılmaktadır. Trombosit sayısı 50.000'in altına düşerse kişide hayati risk meydana gelmektedir. Trombositin düşmesi ile kişinin kan pıhtılaşmasını zorlaşır ve kanama durumunda kanamayı durdurmak zor olur.

Trombosit Düşüklüğünün Belirtileri Nelerdir?

Vücutta alınan darbelerin kolaylıkla morarması
Bacak bölgesinde özellikle ayağa yakın kısımlarda görülen deri altı kanamaları
Vücutta oluşan kesik ve yaralanmalarda gelen aşırı kanama
Sebepsiz yere burun ve diş eti kanamaları
Kişide bitkinlik ve depresyon hali
Kişide oluşan kanamaların durmaması
Aşırı su kaybı
Sigarayı aşırı kullanmak
Kalıtsal hastalıklar
Kan hücrelerinin oksijeni temin etmemesi
Kemik iliğinin kırmızı kan hücrelerinin üretmedeki eksikliği

Trombosit Düşüklüğüne Neden Olan Etmenler

Kemik iliğinde vücudun ihtiyacını giderecek kadar trombositin üretilmemesi
Kan dolaşımı sırasında trombositlerin yıkıma uğraması
Karaciğerde trombositlerin yıkıma uğraması
Dalakta trombositlerin yıkıma uğraması
Dalağın aşırı büyümesi
Kişide bulunan aşırı alkol tüketimi
Vitamin eksikliği
Lösemi hastalığı (Kan kanseri)
Kişide virüs kaynaklı enfeksiyonların olması (Hepatit C ve Hıv gibi)
Kişinin kanser tedavisi alması (Kemoterapi ve radyoterapi)
Kullanılan bazı ilaçlar
Hamilelik dönemlerinde de kan hacminin artmasıyla trombosit düşüklüğü yaşanmaktadır.

Trombosit düşüklüğü bazı sorunlara yol açmaktadır. Bu sorunlar ise kadınlarda adet döneminde kanamanın aşırı olması, hamilelik döneminde aşırı trombosit düşüklüğü doğumun riskini artırmakta ve kişide beyin kanaması olabilmektedir. Trombosit düşüklüğünü önlemek için adet dönemlerinde ped kullanılmalı ve diş eti kanamasına yol açtığı için diş ipi kullanılmamalıdır.

Trombosit Düşüklüğü Nasıl Tedavi Edilir?

Trombosit düşüklüğü tedavisi öncelikle kanamayı oluşturacak etkenler ortadan kaldırılmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır. Örneğin burun sümkürtülmemeli ve karıştırılmamalıdır. Kanama yaratacak aktivitelerden uzak durulmalıdır. Trombositin çok düşmesi durumunda kan plazma nakli yapılmalıdır. Trombosit değerinin yükseltmek için herhangi bir ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Trombositin daha az yıkıma uğramasını sağlamak için dalak splenektomi ameliyatıyla alınmaktadır. Dalak ameliyatı diğer yöntemlerin yetersiz ve imkânsız olduğu durumlarda uygulanmaktadır. Bazı hastalara ise trombosit yıkımını azaltmak için ilaçlar kullanılmaktadır.

Trombosit Yüksekliği Nasıl Oluşmaktadır?

Trombosit yüksekliği kişide bulunan trombosit sayısının 400.000'den fazla olmasıdır. Yani kişinin vücudunda trombositin fazla üretilmesidir. Trombosit yüksekliği genelde kişilerde nadiren belirti göstermemektedir. Belirtileri şunlardır:

Kişide sürekli görülen baş ağrısı ve göğüs ağrısı
Kişide görülen geçici görme bozuklukları
El ve ayaklarda görülen hissizlik
Sürekli görülen baş dönmesi
Kişide sonradan oluşan gut hastalığı

Trombosit Yüksekliği Neden Görülür?

Kırmızı kan hücrelerinin normal halinden daha erken yıkıma uğraması yani bir tür görülen kansızlık türü (Hemolitik Anemi)
Demir yetersizliğinden oluşan anemi
Kişide oluşan iltihaplı hastalıklar
Kişinin geçirdiği ameliyat sonrası yan etkilerin olması
Kullanılan bazı ilaçların yan etkisinin göstermesi
Kanser hastalığı
Polisitemia Vera hastalığı. Polisitemia vera hastalığı bir tür kemik iliği rahatsızlığıdır. Bu hastalıkla birlikte kırmızı kan hücrelerinin artmaktadır.
Kişinin yakın zaman içerisinde dalağının alınması
Kronik hastalıklar
Akut enfeksiyon hastalıkları
Tüberküloz
Kişide bulunan çeşitli hastalıkların alyuvar üretmesinde uygunsuz olması

Trombosit Yüksekliğinin Yol Açtığı Hastalıklar Nelerdir?

Vücutta dolaşan kanın damarlarda pıhtı atması riskini artırmaktadır. Bu durum kişide hayati tehlike yaratmaktadır.
Kişinin felç olması
İç organlarımızda işlev bozukluğu oluşturması

Trombosit Yüksekliğinin Tedavisi

Trombosit yüksekliği tedavisinde kişiye trombosit yıkımını fazlalaşması için sağlığına engel olmadığı sürece aspirin kullanılmaktadır. Trombosit yüksekliği görülen hastalarda çoğunlukla aspirin ile tedavi edilir. Kanser hastalarında ise hidroksiüre denilen trombosit düşürücü ilaç kullanılmaktadır. Hasta kişi bu tür ilaçları ömür boyu kullanılmaktadır. Trombosit yüksekliği tedavisinin bir başka yöntemi ise damar yolu ile alınan kan makine yardımıyla işlenerek kan trombositlerden ayrıştırılır. Trombositten ayrıştırılan kan geri vücuda verilir. Buna plateletferez yöntemi adı verilmektedir. Bu yöntem felç olma olasılığı kişilere yapılan acil durumlarda yapılmaktadır. En fazla bir veya iki defa yapılmaktadır. Öncelikle trombosit yüksekliğine yol açan hastalıklar tedavi edilmelidir.

Son Güncelleme : 02.11.2023 14:24:16

Trombosit ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.